Tiroit uyarıcı hormon (TSH), beyinde yer alan hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. TSH, kan dolaşımı yoluyla tiroit bezine ulaşır ve tiroit hormonlarının (T3 ve T4) üretimini teşvik eder. Tiroit bezi aşırı hormon salgıladığında, kandaki T3 ve T4 seviyeleri yükselir ve bu durum hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonunun azalmasına neden olur. Yani, T3 ve T4 hormonları ne kadar artarsa, TSH hormonu da o denli düşer. Tam tersi durumda, tiroit bezi yetersiz miktarda hormon salgıladığında, hipofiz bezi TSH salınımını artırarak tiroit bezinin daha fazla hormon üretmesini sağlar. Hipofiz bezi, kandaki T3 ve T4 hormon seviyelerine göre TSH hormonu salınımını düzenler. TSH, hipotalamus tarafından kontrol edilir. Tiroit yetmezliğinde bazen yalnızca TSH hormon yüksekliği görülürken, T3 ve T4 hormonları ise kanda normal düzeyde seyredebilir.

Serbest T4 ve serbest T3 seviyeleri normal değerlerindeyken serum TSH oranının hafif yüksek olduğu durumlar, hafif derecede tiroit yetmezliğini işaret edebilir. Zaman içinde bu hastalarda T4 ve T3 hormonları azalabilir ve TSH seviyesi daha da artabilir. Bu da tam tiroit yetmezliğinin göstergesi sayılır.

Graves hastalığı, en çok görülen hipertiroidi sebepleri arasındadır. Graves hastalığında, vücut tiroit bezine karşı TSH reseptör antikoru üretir ve bu antikorlar tiroit bezini uyararak aşırı hormon yapımına yol açar. Graves hastalığı olan kişilerde guatr ve gözlerde öne doğru fırlama meydana gelir. Yaşlılarda nodül içeren guatr da yaygın nedenlerden biridir. Ayrıca ilaç olarak kullanılan tiroit hormonları, tiroit bezi iltihaplanması, radyolojik testlerde kullanılan iyotlu maddeler gibi durumlar da hipertiroidiye yol açabilecek etmenler arasındadır.

TSH seviyeleri, tiroit fonksiyonlarının değerlendirilmesinde önemli bir biyomarkerdir. TSH değerleri genellikle kan testleri ile ölçülür ve referans aralıkları laboratuvarlara göre değişkenlik gösterebilir. TSH testi, tiroit fonksiyon bozukluklarının erken tanısında ve tedavi sürecinin izlenmesinde önemli bir role sahiptir.

TSH seviyelerindeki anormallikler, hipotiroidizm veya hipertiroidizm gibi tiroit hastalıklarının belirtilerine yol açabilir. Hipotiroidizm, metabolizmanın yavaşlamasına neden olurken, hipertiroidizm metabolizmanın hızlanmasına yol açar. Her iki durum da ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve uygun tedavi gerektirir.

TSH seviyelerinin düzenlenmesi için genellikle ilaç tedavisi uygulanır. Hipotiroidizm tedavisinde sentetik tiroit hormonları kullanılırken, hipertiroidizm tedavisinde antitiroit ilaçlar, radyoaktif iyot tedavisi veya cerrahi müdahale tercih edilebilir. Tedavi süreci, hastanın durumuna ve hastalığın şiddetine bağlı olarak değişir.