İnsülin Hormonu Nedir ve Kaç Olmalıdır?

İnsülin, sindirim sistemine bağlı olan pankreas bezi tarafından üretilen bir hormondur. Pankreasın asıl görevi, tüketilen besinlerin sindirimini kolaylaştıran enzimler üretmek ve bunları bağırsaklara salgılamaktır. Pankreasın %99'u bu sindirim işlevini yerine getirirken, geriye kalan %1'lik kısmı ise beta hücreleri olarak adlandırılır ve insülin hormonu üretimini sağlar. Bu beta hücreleri, adacık şeklinde kümelenmiş hücrelerden oluşur ve aynı zamanda glukagon gibi başka hormonların da salgılanmasını sağlar. Glukagon hormonu, kan şekeri düştüğünde devreye girerek kalp ve beyin gibi yaşamsal organların zarar görmesini önler ve kan şekerini hızla yükseltir. Glukagon, hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) tedavisinde acil durumlarda kullanılan bir ilaçtır.

İnsülin Hormonu ve Yapısı

İnsülin, yapılan bilimsel araştırmalar neticesinde 51 aminoasit ve moleküler ağırlığı 6000 Dalton olan bir protein hormonudur. Beta hücreleri, ilk önce 84 aminoasitli tek zincirli bir ön hormon şeklinde proinsülini oluşturur. Hücreler bu bölünme sırasında proinsülini işlemeye başlar. Yeni işlemler bu esnada başka bir bölgede gerçekleşerek kullanılmak üzere hazırlanan insülin şekline gelir. Kullanılmaya hazır hale gelen insülin hormonu, yiyecekler tüketilmeye başlandığı anda kan şekerinde ani yükselmelerden kaynaklı zararları önlemek için hızla ve hazır halde kana karışacak şekilde hücrenin zar kısmında paketlenmiş biçimde saklanır.

İnsülinin İşlevi ve Etkileri

Kandaki glikozun artması halinde glikoz hücrelere hızla girer. Beta hücrelerinde bulunan bir enzim, hücre içinde önceden hazırlanması tamamlanmış olan adenozin trifosfattan bir fosfat alarak hücreye giren glikozun altıncı karbon atomuna bağlanmasını sağlar. Bu kimyasal reaksiyon sonucunda ortaya bir glikoz ve altı fosfat molekülü ve ADP molekülü çıkar. Hücre içerisinde bulunan ATP düzeyi böylelikle azalarak hücrenin potasyum düzeyi, hücre dışındakinden yüksek olarak aradaki fark hücre membranı elektriksel olarak polarize edilmiş olur. Bilimsel veriler ışığında insülin hormonunun oluşması ve gerçekleştirdiği tepkileri sıralı bir şekilde sıraladık.

İnsülin Hormonu Gerekliliği

Vücut dokusunda organ ve dokuların sürekli olarak yapısını korumak amacıyla hücrelerin insülin hormonuna yani şekere ihtiyaç duymaktadır. Vücut için gerekli olan insülin yeterli miktarda üretilmediği takdirde vücut zamanla iflas edecek düzeye gelerek ciddi anlamda rahatsızlıklar oluşturabilir. İnsülin hormonu, yapılan araştırmalar ışığında suni yollar ile üretilerek bu hastalığı taşıyan veya vücudun insülin üretmediği takdirde suni olarak insülin takviyesi vücuda takviye edilebilmektedir. Uzmanların yapmış olduğu araştırmalar neticesinde insülin bazı durumlarda hücrelere gerekli hormonları üretmez. Böylesi bir durumla karşılaşan hastanın rahatsızlığını gidermek amacıyla doktorun incelemesi amacıyla birtakım hormon ve kan tahlilleri yapılır. Bu tahliller neticesinde uzman doktor tarafından ilaç takviyesi verilmektedir. Böylelikle rahatsızlığın giderilmesi için tedavi başlamış olur. Beklenmeyen bir durum halinde hastalığın giderilmesi amacıyla doktorun vermiş olduğu tedavilere harfiyen uyulmalıdır. Vücuttaki bir durum gözlemlendiği takdirde konu uzman hekime bildirilmelidir.

İnsülin Seviyeleri ve Normal Değerler

İnsülin seviyeleri, bireyin sağlık durumu ve yaşına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Normal insülin seviyeleri genellikle açlık durumunda 2-20 µU/mL arasında olmalıdır. Ancak bu değerler laboratuvarlara göre farklılık gösterebilir. İnsülin seviyelerinin normal aralıkta olması, vücudun glikozu etkili bir şekilde kullanabildiğini ve kan şekerinin dengede olduğunu gösterir. Yüksek insülin seviyeleri insülin direncine, düşük insülin seviyeleri ise diyabete işaret edebilir.

İnsülin Direnci ve Diyabet

İnsülin direnci, hücrelerin insüline karşı duyarlılığının azalması durumudur. Bu durumda pankreas daha fazla insülin üretmeye çalışır, ancak hücreler glikozu yeterince alamaz ve kan şekeri yükselir. İnsülin direnci, tip 2 diyabetin gelişiminde önemli bir faktördür. Diyabet, vücudun insülin üretiminde veya kullanımında sorun yaşadığı bir durumdur. Tip 1 diyabet, pankreasın yeterli insülin üretememesi sonucu ortaya çıkar ve genellikle çocukluk veya gençlik döneminde teşhis edilir. Tip 2 diyabet ise genellikle yetişkinlerde görülür ve insülin direnci ile ilişkilidir.

İnsülin Tedavisi ve Yönetimi

İnsülin tedavisi, diyabet hastalarının kan şekerini kontrol altında tutmak için kullandıkları bir yöntemdir. İnsülin enjeksiyonları, insülin pompaları veya diğer insülin dağıtım sistemleri ile yapılabilir. Diyabet yönetimi, düzenli kan şekeri ölçümleri, dengeli beslenme, egzersiz ve doktorun önerdiği tedavi planına uyum gerektirir. İnsülin tedavisi, kan şekeri seviyelerini normal aralıkta tutarak diyabetin komplikasyonlarını önlemeye yardımcı olur.

Sonuç

İnsülin hormonu, vücudun enerji dengesini sağlamak ve kan şekerini düzenlemek için hayati öneme sahiptir. İnsülin seviyelerinin normal aralıkta olması, sağlıklı bir metabolizmanın göstergesidir. İnsülin direnci ve diyabet gibi durumlar, insülinin etkili bir şekilde kullanılmaması sonucu ortaya çıkar ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, insülin seviyelerinin düzenli olarak kontrol edilmesi ve doktorun önerdiği tedavi planına uyulması büyük önem taşır.