Böbrek Üstü Bezi Hormonları Nelerdir?
23 Temmuz 2024

Böbrek Üstü Bezi Hormonları Nelerdir?

Böbrek Üstü Bezi Hormonları

Böbrek üstü bezleri, her iki böbreğin üzerinde yer alan ve sarımtırak renkte olan adrenal bezlerden salgılanır. Adrenal bezler kan damarları açısından oldukça zengindir ve böbreklerle herhangi bir doğrudan bağlantıları yoktur. Bu bezlerden salgılanan hormonlar iki ana bölümden salgılanır: bezlerin dış bölümü olan adrenal korteks ve iç bölümü olan adrenal medulla. Adrenal korteks, daha fazla sayıda hormon üretirken, adrenal medulla, kalp ve damar sistemi açısından önemli adrenalin ve noradrenalin hormonlarını üretir.

Dış Kabuk Bölgesinden Salgılanan Hormonlar (Adrenal Korteks)

Kortizol: Kortizol, organizmada özellikle karbonhidrat ve protein metabolizması üzerinde etkili bir hormondur. Vücuda alınan yağların ve proteinin hızlı bir şekilde glikoza dönüşmesini sağlar ve kandaki şeker düzeyinin yükselmesinde etkilidir. Ayrıca karaciğerdeki glikojen sentezini artırma etkisi de bulunur. Tıpta tedavi amacıyla romatizmal hastalıklarda, iltihaplanmalarda ve alerji tedavisinde yaygın olarak kullanılır.

Aldosteron: Aldosteron, böbreklerdeki idrar tüpçüklerinin klor ve sodyum iyonlarının geri emilmesini sağlar. Bu etki, kan ve hücre dışı sıvıların iyon derişiminde faydalıdır. Eğer adrenal bezlerden fazla salgılanırsa, kan basıncı yükselir ve doku sıvısı artar. Ancak aldosteron hormonu üretilmezse, kişinin ölümüyle sonuçlanabilir. Deniz suyu yutulması durumunda, vücuttaki aldosteron hormonu seviyesi düşer.

Adrenal Eşey Hormonları: Böbrek üstü bezleri, erkek ve kadınlarda az miktarlarda eşeysel hormonlar salgılar. Erkeklerde ergenlik döneminden önce fazla miktarda adrenal eşey hormonu salgılanırsa, ergenliğe daha erken dönemde girilir. Kızlarda ergenlikten önce bu hormonların fazla salgılanması, ses tonunda kalınlaşma, yüzde sakal kıllarının çıkması ve kasların erkekler gibi gelişmeye başlaması gibi etkiler gösterebilir. Bu etkiler erkekler için de erken dönemde geçerlidir.

İç Kısımdan Salgılanan Hormonlar (Adrenal Medulla)

Adrenalin: Adrenalin, hormonun salgılanması özellikle korku, heyecan, öfke, üzüntü gibi duygusal durumlar sırasında ve bazı ilaçların kullanılmasıyla artar. Adrenalin hormonu seviyesindeki yükselme, kan basıncında ve kan dolaşımında artışa yol açar. Sindirim yavaşlar, hücrelerdeki enerji üretimi artar. Kalp daha hızlı atmaya başlar, damarlar genişler ve göz bebeklerinde büyüme meydana gelir. Bu esnada beyne giden kan miktarı artar, kandaki pıhtılaşma süresi kısalır ve yorgunluk etkisine karşı direnç gelişir. Adrenalin hormonu tıpta duran kalbin çalıştırılması ve düşük kan basıncının yükseltilmesi amacıyla kullanılır. Hormonun etkisiyle vücuttaki kılcal damarlarda daralma olur, korku hali varsa cilt sararmaya başlar. Heyecan ve korku duygularında ilk olarak hipotalamus uyarılır. Burada üretilen düzenleyici etkenler sayesinde hipofiz kontrol altında tutulur. Hipofizde ACTH üretimi yaparak, adrenal bezleri kontrol altına alır ve bu sayede adrenalin hormonu salgılanır. Adrenalin hormonu, vücudumuzdaki glikojenin glikoza dönüşmesini sağlayarak kandaki glikoz miktarını artırır. Pankreas ise insülin ve glukagon hormonlarını salgılar ve kanda bulunan glikoz miktarını ayarlar. Vücudumuzda karaciğer, pankreas ve böbrek üstü bezleri kandaki glikoz düzeyini ayarlayan sistem içinde görev yapar.

Noradrenalin: Noradrenalin, kılcal damarların kasılmasını düzenlemek ve kan basıncını yükseltmekle görevli bir hormondur. Adrenalin hormonu ile birlikte hareket ederek, vücutta otonom sinir sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Otonom sinir sistemi, istek dışı çalışan bir sistemdir ve ani durumlar oluştuğunda, adrenalin ve noradrenalin hormonlarının etkisiyle vücut kendini koruma altına alır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Anti Müllerian Hormon Nedir?

Anti Müllerian Hormon Nedir?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Östrojen Hormonu Fazlalığı Nedenleri ve Önlemleri

Östrojen Hormonu Fazlalığı Nedenleri ve Önlemleri

Büyüme Hormonu Nedir?

Büyüme Hormonu Nedir?

Androjen Hormonu Nedir ve Kaç Olmalıdır?

Androjen Hormonu Nedir ve Kaç Olmalıdır?

Melatonin HormonuGörevi ve Özellikleri

Melatonin HormonuGörevi ve Özellikleri

Mutluluk Hormonu Nedir ve Kaç Olmalıdır?

Mutluluk Hormonu Nedir ve Kaç Olmalıdır?

Güncel

Hormon Testleri ve Değerleri

Hormon Testleri ve Değerleri

Güncel

Süt Hormonu Yüksekliği Neden Olur?

Süt Hormonu Yüksekliği Neden Olur?